Olej palmowy rafinowany a nierafinowany

Olej palmowy może być rafinowany i występować w produktach jako nieutwardzony, częściowo utwardzony lub całkowicie utwardzony. Wyróżnia się także olej palmowy nierafinowany. W produktach spożywczych zwykle spotyka się olej rafinowany: zwłaszcza w słodyczach czy fast foodach. Jest on szkodliwy, gdyż zawiera substancje, które zwiększają ryzyko rozwoju nowotworów, a nawet prowadzą do zmian genetycznych (mowa o estrach 2-MCPD, 3-MCPD oraz estrach glicedylowych). To niebezpieczny olej szczególnie dla małych dzieci, gdyż łatwo w ich przypadku - ze względu na niewielką masę ciała - przekroczyć spożycie bezpiecznych ilości (olej palmowy znajduje się m.in. w mleku modyfikowanym). Jak wspomnieliśmy, olej palmowy może być utwardzony, nieutwardzony lub częściowo utwardzony. Każdy z tych rodzajów jest szkodliwy, ale najbardziej bezpieczny jest olej palmowy nieutwardzony. 

Olej palmowy nierafinowany a rafinowny

Jeśli chodzi o olej palmowy nierafinowany, jest on nieszkodliwy. W umiarkowanych ilościach może nawet służyć zdrowiu. Niestety producenci zwykle nie wykorzystują takiej formy oleju, tylko formę rafinowaną. Sam olej nierafinowany można kupić jako samodzielny produkt.Olej palmowy rafinowany spożywany w nadmiarze jest bez wątpienia szkodliwy. Ma bowiem działanie rakotwórcze, gdyż podczas obróbki termicznej powstaje w nim wiele niekorzystnych związków chemicznych, takich jak estry glicydolu, estry 2-MCPD oraz estry 3-MCPD. Estry te same w sobie nie są toksyczne dla ludzi, ale pod wpływem enzymów trawiennych przekształcają się do szkodliwych, wolnych form. Ich kancerogenność udowodniono w licznych badaniach na zwierzętach. 

Większość ludzi spożywa olej palmowy rafinowany w dość znacznych ilościach, ponieważ producenci dodają go do wielu produktów, m.in. wyrobów czekoladowych, frytek, przekąsek. Najbardziej jednak na przekroczenie bezpiecznej normy, narażone są niemowlęta karmione mlekiem początkowym: jeżeli spożywają one 170 g gotowej mieszanki (proszek plus woda) na kilogram masy ciała, przyjmują stosunkowo duże ilości szkodliwego estru 3-MCPD. Niemowlęta karmione wyłącznie mlekiem modyfikowanym są również najbardziej narażone na szkodliwe działanie glicydolu, który ma działanie kancerogenne.

Olej palmowy może być również nierafinowany - i wówczas jest zdrowy dla organizmu człowieka. Można go zatem włączyć do diety (oczywiście w rozsądnej ilości) w postaci samodzielnego produktu (można go dodawać np. do sałatek). Olej palmowy nierafinowany jest zdrowy, ponieważ:

• zawiera przeciwutleniacze, m.in. witaminę A i E (ma więcej przeciwutleniaczy niż np. olej słonecznikowy),
• zawiera koenzym Q-10 (tzw. koenzym młodości),
• wzmacnia odporność,
• chroni układ sercowo-naczyniowy,
• ma działanie przeciwnowotworowe,
• może poprawiać samopoczucie u osób z HIV/AIDS i spowalniać rozwój tej choroby, zwiększając przeżywalność,
• działa przeciwzapalnie,
• chroni wątrobę przed uszkodzeniem oksydacyjnym,
• może wspomagać leczenie nadciśnienia,
• może wspomagać leczenie raka okrężnicy,
• może uzupełniać niedobory makro- i mikro elementów, gdyż zawiera żelazo, chrom, magnez, miedź, cynk, potas, sód i wapń.

Powyżej wypisane działanie oleju palmowego nierafinowanego wymaga jeszcze potwierdzenia wieloma badaniami, jednak dotychczasowe badania przeprowadzone na zwierzętach i ludziach potwierdzają w większości te tezy.

Można sądzić, że o ile olej palmowy nierafinowany będzie stanowił składnik zdrowej, zbilansowanej diety zgodnej z Piramidą Żywienia (oczywiście jeśli będzie spożywany w rozsądnych ilościach), nie zwiększa ryzyka m.in. chorób sercowo-naczyniowych, a może wspomóc funkcjonowanie wielu układów i narządów.